Zróżnicowanie tempa rozwoju jest normą, ma charakter powszechny, a wynika z wieku dziecka (urodzeni w styczniu i w grudniu), odmiennych warunków środowiskowo-wychowawczych, stymulujących albo opóźniających rozwój jak też indywidualnych cech i właściwości dziecka. Różnice mogą dotyczyć nie tylko łatwo zauważalnych wzrostu czy wagi, siły mięśni, ale także sprawności myślenia, spostrzegania, koncentrowania się, umiejętności radzenia sobie z trudnościami, ze złością, czy z rozczarowaniem.
Różne tempo rozwoju poszczególnych dzieci prowadzi do tego, że w jednej ławce mogą zasiadać obok siebie sześciolatki, których wiek chronologiczny jest, co prawda taki sam, ale jeden z nich prezentuje poziom rozwoju charakterystyczny dla dziecka niemal ośmioletniego, a drugi – dla niespełna pięciolatka (wszystko mieści się w szeroko pojętej normie).
Zmiany w rozwoju fizycznym dziecka:
- wydłużają się i twardnieją kości kończyn, rosną zęby stałe, zmieniają się proporcje ciała,
- większa odporność na zmęczenie związana z dłuższym przebywaniem w jednej pozycji,
- rozpoczyna się pierwszy etap kostnienia nadgarstka,
- poprawia się płynność i szybkość ruchów rąk (dziecko łatwiej uczy się pisania w linijkach i łączenia liter, zaczynają ładniej rysować, lepiej wycinać itp.),
- mięśnie stają się silniejsze – wzrasta siła skurczu,
- dziecko jest bardziej odporne na zmęczenie – rzadziej potrzeby fizjologiczne,
- rozwijają się wszystkie narządy wewnętrzne – lepiej pracuje serce i płuca (lepsze dotlenienie), zwiększa się pojemność żołądka,
- rośnie potrzeba ruchu, zmniejsza się częstotliwość przyjmowania pokarmów,
- dzieci są bardziej odporne na choroby.
Zmiany związane z płcią:
- u chłopców rozwija się pas barkowy, u dziewcząt – pas miednicowy,
- u chłopców kości długie grubieją bardziej niż u dziewczynek,
- kościec kształtuje się u dziewcząt o ok. 1,5-2 lat krócej niż u chłopców,
- dziewczęta wolą wycinać, rysować, malować; ich zeszyty są bardziej staranne (pismo),
- zaznacza się wyraźny podział: „my chłopaki” – „my dziewczynki”.
Zmiany w układzie nerwowym
- wydłużają się wypustki komórek nerwowych, dojrzewają drogi nerwowe – szybkość i dokładność przewodzenia impulsów,
- lepszy czas reakcji, zanikają współruchy,
- wzrasta ilość połączeń nerwowych,
- poprawia się koordynacja ruchów, integracja informacji z różnych narządów zmysłu,
- dojrzewają receptory zmysłów – poprawia się ostrość wzroku, wrażliwość na barwy, lepszy odbiór bodźców słuchowych, utrzymanie równowagi,
- dzieci odbierają dokładniejsze informacje z otoczenia,
- dojrzewają struktury kory mózgowej odpowiedzialne za czynności szkolne – poprawia się wzrokowe i słuchowe spostrzeganie analityczno-syntetyczne,
- różnicowanie liter i fonemów,
- dojrzewają struktury mózgowe odpowiedzialne za procesy myślowe – początki myślenia konkretno-wyobrażeniowego operacyjnego na konkretach (powyżej 6 r.ż.),
- tworzenie pierwszych pojęć, rozumienie odwrotności procesów, klasyfikowania itp.,
- dojrzewa cały układ nerwowy,
- zdolność skupienia uwagi – początki uwagi dowolnej,
- zdolność do zapamiętywania – lepsza pamięć trwała,
- wzrasta siła procesów hamowania – lepsza kontrola emocji (niechęci, zmęczenia),
- lepiej tolerują oczekiwanie na zaspokojenie głodu,
- znika dziecięcy infantylizm emocjonalny,
liczenie się z opinią dorosłych.
Wstecz© PZG 2024