Okres swoistej mowy dziecka (3 – 4 lata)
Dziecko w wieku 3 – 4 lat:
- ma opanowane umiejętności językowe i językowe sposoby porozumiewania się oraz podstawy systemu gramatycznego,
- po zakończonej fazie opanowania podstaw języka mowa dziecka jest jeszcze daleka od doskonałości (wyrazy często poskracane, głoski poprzestawiane, grupy spółgłoskowe uproszczone, zlepki wyrazów, nowotwory językowe).
Przełom 3 i 4 roku życia
- zaczyna funkcjonować świadomość językowa,
- dziecko zauważa pomyłki językowe i odstępstwa od normy,
- dziecko uczy się uwzględniać punkt widzenia odbiorcy, wypowiedzi egocentryczne zastępowane przez społeczne formy wypowiedzi (pytania, prośby), słuchanie i analizowanie wypowiedzi partnera, zwroty językowe służące nawiązywaniu i podtrzymywaniu interakcji
Dziecięce teorie umysłu
- 4 rok życia to moment przełomowy w rozwoju dziecięcych teorii umysłu,
- między 4 a 5 rokiem życia dziecko potrafi odróżnić realne zdarzenia od własnych przekonań na temat tych zdarzeń,
- poznaje, że poszczególne osoby mogą mieć odmienne przekonanie na ten sam temat,
- dostrzega, że przekonania na jakiś temat mogą być prawdziwe lub fałszywe.
Rozwój słuchu fonematycznego
- wzrasta wrażliwość słuchowa dzieci i to w zakresie słuchu muzycznego, jak i fonematycznego,
- stopniowy wzrost zdolności i rozpoznawania melodii,
- wyraźna umiejętność identyfikowania, słuchowego rozróżniania dźwięków mowy i słów dzięki dostrzeganiu cech odróżniających jedną głoskę od drugiej,
Wiek pytań:
- okres przedszkolny (szczególnie ok 5 roku życia) określany bywa niekiedy jako wiek pytań,
- jedno dziecko zadaje około 45 pytań dziennie,
- typy pytań: bardzo zróżnicowane pod względem treści: o przedmioty, nazwę, miejsce, rzeczy, tworzywo, użytek, przyczynę,
- dzięki zadawaniu pytań dziecko bogaci swój słownik, zdobywa orientację w rzeczywistości i uczy się myśleć,
- pytania dzieci, chociaż skierowane do dorosłych, w istocie zadawane są rzeczywistości, a dorośli pełnią tylko rolę pośredników, udzielając odpowiedzi w jej imieniu,
- najczęściej stawiane są pytania, których źródłem jest obserwowanie przez dziecko rozmaitych przedmiotów, zjawisk, zdarzeń czy też ich obrazowych przedstawień (obrazki, filmy).
© PZG 2025